کۆمپانیا نەوتییەکانی هەرێم مەرجیان هەیە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردە

روونبین

کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان (ئاپیکور’) لە راگەیەندراوێکدا ئاماژە بەوە دەکات،  کە تەنانەت ئەگەر هێڵی بۆری عێراق -تورکیا ITP بکرێتەوە، کۆمپانیا ئەندامەکانی APIKUR لە دۆخێکدا نابن کە نەوت بۆ هەناردەکردنی بۆری بەرهەم بهێنن تا ئەو کاتەی ڕوون دەبێتەوە کە کۆمپانیا نەوتییە نێودەوڵەتییەکان (‘IOCs’) لە ڕاستیدا چۆن پارەیان پێدەدرێت بۆ شایستە نەوتییەکانیان بەپێی  گرێبەستەکان کە لە ڕابردوودا فرۆشراوە و  هەناردەکراوە، هەروەها چۆن شایستەکانیان لە ئایندەدا وەردەگرن بۆ ئەو نەوتەی هەناردەی دەکەن.

ئەندامانی ئەپیکور لە ئێستادا نزیکەی یەک ملیار دۆلاریان لای حکومەتی هەرێمە بۆ ئەو نەوتەی پێش وەستانی  هەناردەکردنی نەوت بەرهەمیان هێناوە.

کۆمەڵەکە دەڵێت “وەزیری وزە و سامانە سروشتییەکانی تورکیا ڕایگەیاندووە، کە هێڵی بۆری عێراق-تورکیا ئامادەیە بۆ دەستپێکردنەوەی کارەکانی”. ئاپیکور پێشوازی لەم پێشهاتە دەکات، کە دەکرێت هەنگاوێک بێت بەرەو دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی خاوی بەرهەمهێنراو لە هەرێمی کوردستان کە لەمێژە چاوەڕوانی دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نێودەوڵەتی دەکرا.

ئەو کۆمپانیا نێودەوڵەتیانەی  IOC کە گرێبەستی هاوبەشکردنی بەرهەمهێنانیان هەیە (“PSCs”) لە غیابی ڕێککەوتن لەسەر وەرگرتنی مافە داراییەکانیان مافی ئەوەیان هەیە پشکەکانیان لە نەوتی خاو وەربگرن و بە جیا بیفرۆشن وەک لە سەرەوە باسکراوە.

راگەیاندنەکە دەڵێت: کۆمپانیا ئەندامەکانمان دەبێت شایستە گرێبەستیەکانیان لە نەوتی خاو بە کڕیاران بفرۆشن کە دەتوانن گەرەنتی پێدانی پارە بکەن لەبری  گەیاندنی نەوت، بۆ نموونە لە ڕێگەی وەرگرتنی پارە بەشێوەی پێشوەختە  بۆ  ئەو نەوتەی دەیدەن بەکڕیاروکان.

لەکاتی بوونی ناکۆکی بەپێی گرێبەستی هاوبەشی کردن بەرهەم PSC  بەپێی یاسای ئینگلیزی ناکۆکییەکان  بەڕێوەدەچێت لەڕێی  ناوبژیوانی نێودەوڵەتی لە دادگای ناوبژیوانی نێودەوڵەتی لەندەن.

مایڵز  کاگینز، وتەبێژی ئەپیکور ووتی: “دواکەوتنی کردنەوەی بۆری عێراق-تورکیا و چارەسەرنەکردنی  شایستە گرێبەستییەکانی کۆمپانیای نەوتی نێودەوڵەتی،  مانگانە بە یەک ملیار دۆلار  زیان لە  داهاتی لەدەستچوو دەخەمڵێندرێت.” دەشڵێت: “ئەندامانی ئەپیکۆر دەیانەوێت لەگەڵ حکومەتەکانی کوردستان و عێراق کاربکەن بۆ دەستپێکردنەوە و تەنانەت زیادکردنی ئەو داهاتانە لەڕێگەی زیادکردنی بەرهەمهێنانەوە. ئێمە پێمان وایە ئەم کارە بەخێرایی دەکرێت، دوای ڕێککەوتن لەسەر شێوازی وەرگرتنی شایستە داراییەکان و ڕێزگرتن لە ڕێککەوتنە گرێبەستییەکانی ئێستا”.

پێشتر لە لێدوانێکدا بۆ روونبین مایڵز کاگینز ووتەبێژی ئەپیکور مەرجەکانی دەستپێکردنەوەی هەناردەی کۆمپانیاکانی ئەندامی ئاشکراکرد کە خۆی لە سێ خاڵدا دەبینێتەوە:

١- هێڵی بۆریەکە بکرێتەوە بۆ هەناردە.

٢- شایستە دواخراوەکانمان بدرێت کە ٣ مانگی کۆتایی ٢٠٢٢ تا ٢٥ی ئازاری ٢٠٢٣ کە شەش مانگ دەکات وەرنەگرتووە.

٣- قەرەبووبکرێینەوە بۆ ئەو ماوەیەی هەناردە وەستاوە.  لەم ماوەیەدا شایستەکانمان بەپێی گرێبەستی هاوبەشی کردن بەرهەم وەرنەگرتووە، و دەبێت شایستە گرێبەستییەکانی ئایندەمان  گەرەنتی بکەین.

گوتەبێژی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان بەروونبینی راگەیاند کە راستەوخۆ بەشدارن نەبوون لە گفتوگۆکانی نێوان هەرێم و بەغدا بەڵکو بەجیا لەگەڵیان کۆبوونەتەوە. 

هەروەها بە روونبینی راگەیاند:  لە ماوەی وەستانی هەناردە و ئەوماوەی کە نەوت بەرهەم هاتووە و لەناوخۆدا فرۆشراوە کۆمپانیا نەوتییەکان بەشێک لە نەوتەکەیان فرۆشتووە بۆ ئەوەی شایستەکانیانی لێ وەربگرن بەڵام بەتەواوەتی شایستەکانیان بەپێی گرێبەستەکانی وەرنەگرتوو.

لە کۆتایدا ئەپیکور داوا لە هەموو لایەنەکان دەکات بەپەلە هاوکاری یەکتر بکەن بە شێوەیەکی بنیاتنەر بۆ پەرەپێدانی چارەسەری بازرگانی سودبەخشی هاوبەش کە هاندەری وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی بێت بۆ بەرژەوەندی هەموو عێراقییەکان.

APIKUR کێیە ؟

APIKUR کۆمپانیایەکی سنووردارە  کە پێک هاتووە لە هەریەک لە DNO، Genel Energy، Gulf Keystone Petroleum، HKN Energy و ShaMaran Petroleum کە بەپێی یاسای ئینگلیزی لە ساڵی ٢٠٢٣ لەلایەن ئەو  کۆمپانیا نێودەوڵەتیانەی  نەوت و غازی کە لە هەرێمی کوردستانی عێراق چالاکن دامەزراوە.

کۆمەڵەکە APIKUR دەڵێت:  ئامانج و مەبەستی ئەم کۆمەڵەیە بریتییە لە پێشخستنی هەرێمی کوردستانی عێراق KRI وەک شوێنێکی سەرنجڕاکێش بۆ کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکانی نەوت و گاز، پێشکەشکارانی خزمەتگوزاری و وەبەرهێنەران.

جگە لەوەش ، APIKUR  دەڵێت: ئامانجییەتی داکۆکیکردن و نوێنەرایەتیکردنی بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی ئەندامەکانی بکات، وەک دەنگێکی هاوبەش و کاریگەر بۆ ئەندامەکانی بەرامبەر بە هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان چ لەهەرێم دی کوردستانی عێراق  KRI، یان شوێنەکانی دیکە کاربکات، و مەکۆیەک بۆ ئەندامان دابین بکات بۆ هاوبەشکردنی زانیارییە  پیشەسازییە پەیوەندیدارەکان و بەکارهێنانیان  باشترین شێوە .